Problemy w gospodarce osadami ściekowymi, pomóc może circular economy
Portal Samorządowy postanowił przyjrzeć się bliżej obecnej sytuacji na rynku gospodarki wodno – ściekowej. Opublikowany artykuł przedstawia problem braku rozwiązań i unormowań prawnych przeznaczonych bezpośrednio dla osadów ściekowych.
Jak podaje Portal Samorządowy: „Rosnące ilości osadów ściekowych związane są głównie z realizacją Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych (KPOŚK), w ramach którego powstały i ciągle jeszcze powstają nowe oczyszczalnie oraz rozbudowywane lub modernizowane są oczyszczalnie istniejące. W 2018 roku prognozowana ilość wytwarzanych osadów ściekowych została oszacowana w wysokości około 700 tys. Mg s.m.” Autor artykułu zarzuca, że dotychczasowe rozwiązania stosowane w zagospodarowaniu osadów ściekowych nie sprawdzają się. Termiczne przekształcanie osadów ściekowych zostało uznane za zasadniczą metodę, która według nieaktualnego już „Krajowego planu gospodarki odpadami 2014” miała objąć w 2018 roku około 60% (około 424 tys. Mg s.m.) całkowitej masy tych odpadów. Tak się jednak nie stało i termiczne przetwarzanie osadów wciąż stanowi zaledwie kilka procent.
Marek Gromiec z portalu Samorządowego łączy możliwości wykorzystania osadów ściekowych z obecnym trendem wprowadzania gospodarki cyrkulacyjnej (tzw. circular economy): – „Istnieje pewna zbieżność gospodarki cyrkulacyjnej z paradygmatem „NEW” w gospodarce wodnej, ściekowej i osadowej. Oprócz tradycyjnej roli systemów wodnościekowych, jaką jest ich oczyszczanie i przeróbka, nową ich rolą staje się produkcja różnego rodzaju zasobów (szczególnie wody i substancji biogennych) oraz energii. Powoduje to konieczność uwzględniania spójności i integracji zaopatrzenia w wodę, oczyszczania ścieków i przeróbki osadów ściekowych już na poziomie koncepcji ogólnych.”
Niestety próby ustalenia działań i strategii dla pro-środowiskowego zagospodarowania osadów nie przynoszą zamierzonych efektów. W grudniu 2014 roku, została wykonana przez Instytut Inżynierii Środowiska Politechniki Częstochowskiej Ekspertyza, która miała stanowić materiał bazowy do opracowania strategii na lata 2014-2020. Opracowanie wykonano na zlecenie Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Warszawie i było współfinansowane ze środków UE. Dalsze działania nad opracowaniem powyższej strategii przejęło Ministerstwo Środowiska, ale przerwało ono prace w czerwcu 2015 roku.
Z kolei Ministerstwo Gospodarki wprowadzając zakaz składowania odpadów wysokokalorycznych 1 stycznia 2016 roku, wprowadziło tym samym zakaz składowania osadów ściekowych. Osady wg Ustawy o odpadach traktowane są jako odpady, mimo, że obecnie w Polsce nie dysponujemy odpowiednią infrastrukturą do przerobu (recyklingu i zagospodarowania) osadów.
Należy dodać, że w „Krajowym planie gospodarki odpadami 2022”, zgodnie z nową uchwałą Rady Ministrów z 1 sierpnia 2016 roku, w zakresie komunalnych osadów ściekowych przyjęto następujące cele:
- Całkowite zaniechanie składowania komunalnych osadów ściekowych.
- Zwiększenie ilości komunalnych osadów ściekowych przetwarzanych przed wprowadzaniem do środowiska oraz ilości krajowych osadów ściekowych poddanych termicznemu przekształcaniu.
- Dążenie do maksymalizacji stopnia wykorzystania substancji biogennych zawartych w osadach, przy jednoczesnym spełnieniu wszystkich wymogów dotyczących bezpieczeństwa sanitarnego, chemicznego oraz środowiskowego.
Obecnie w Ministerstwie Środowiska trwają prace nad strategią postępowania z komunalnymi osadami ściekowymi na lata 2018-2020. W projekcie dokumentu określono cele strategiczne oraz działania i zadania zmierzające do realizacji tych celów. Katalog działań obejmuje m.in.: zwiększenie kontroli nad jakością ścieków przemysłowych dopływających do oczyszczalni ścieków komunalnych, doprecyzowanie przepisów dotyczących przeróbki osadów ściekowych w oczyszczalniach ścieków. Departament Odpadów Ministerstwa Środowiska, odpowiedzialny za przygotowanie dokumentu, rozpatruje uwagi zgłoszone do projektu strategii w ramach konsultacji wewnątrzresortowych. Konieczne jest również skonsultowanie projektu z branżą wodociągowo-kanalizacyjną. Mimo, iż minęła już połowa roku 2018 nie słychać o zakończeniu prac.
Jak widać w polskiej gospodarce wodno – ścierkowej brak jest nowoczesnego prawodawstwa dotyczącego przeróbki i zagospodarowania osadów ściekowych. Rozwiązanie problemów osadów komunalnych utrudnia oparcie prawodawstwa krajowego niemal wyłącznie na prawodawstwie unijnym, które w przypadku osadów liczy ponad 30 lat. Brak jest własnego wkładu prawodawczego związanego z postępem oraz innowacyjnością. Umieszczenie, pod względem prawnym, komunalnych osadów ściekowych na pograniczu gospodarki wodno-ściekowej i gospodarki odpadowej również komplikuje rozwiązanie krajowego problemu osadowego w aspekcie kompetencyjnym, ponieważ zaciera granice odpowiedzialności, co z kolei wywiera wpływ na finansowanie. Inicjatywa innowacyjności w tym zakresie spoczywa głównie na samorządach i zależy głównie od odwagi i dalekowzroczności zarządów komunalnych oczyszczalni ścieków.
06.07.2018 r.
Więcej przeczytasz na:
